Servo motorlar, yüksek hassasiyetli kontrol kabiliyeti sayesinde CNC makineleri, robotik sistemler ve endüstriyel otomasyon hatlarında yaygın olarak kullanılır. Ancak zaman zaman sürücü ekranında alarm (fault/alarm error) mesajları görülebilir. Bu alarmlar, sistemde bir arıza ya da uygunsuz çalışma koşulu olduğunu gösterir. Doğru şekilde teşhis edilmezse üretim durabilir, motor veya sürücü zarar görebilir.
Bir servo motor alarm verdiğinde bu genellikle koruma amaçlıdır. Amaç; motor, sürücü ya da mekanik sistemde olası hasarı önlemektir. Bu nedenle alarmı sadece silmek yeterli değildir, nedenini bulup kalıcı çözüm uygulamak gerekir.
Aşırı akım (Overcurrent): Motor yükten fazla akım çektiğinde sürücü korumaya geçer.
Aşırı gerilim (Overvoltage): Şebekedeki ani dalgalanmalar sürücüyü alarma sokar.
Düşük gerilim (Undervoltage): Besleme yetersizse sürücü motoru güvenlik için durdurur.
Faz hataları: Yanlış bağlantı ya da faz kaybı motorun sağlıklı çalışmasını engeller.
Aşırı yüklenme: Motor kapasitesinden daha ağır yük taşımaya çalışırsa zorlanır.
Mekanik sıkışma: Vidalı mil, rulman veya kayış sisteminde sıkışma varsa motor aşırı zorlanır.
Yanlış hizalama: Kaplin veya şaft bağlantılarındaki kaymalar titreşim ve dengesizlik yaratır.
PID ayarlarının hatalı olması: Çok yüksek kazanç değerleri titreşim ve rezonansa yol açar.
Limit parametreleri yanlış ayarlanmışsa: Tork, hız veya konum sınırları aşıldığında sürücü alarma düşer.
Encoder hatası: Geri besleme sinyalinde bozulma veya kablo kopması varsa sürücü hata verir.
Aşırı sıcaklık: Motor veya sürücü soğutulamazsa termal korumaya geçer.
Toz, nem, yağ buharı: Ortam koşulları sinyal kablolarında parazit ve kısa devreye yol açabilir.
Elektriksel Çözümler
Şebeke gerilimini ölçün ve regülatör ya da UPS kullanın.
Motor kablolarını yüksek akım taşıyabilecek kesitte seçin.
Topraklama hattının sağlam olduğundan emin olun.
Mekanik Çözümler
Vidalı mil, rulman, kayış ve kaplinleri düzenli kontrol edin.
Gereksiz yüklenmelerden kaçının, motor kapasitesine uygun iş seçin.
Mekanik sürtünme ve sıkışma varsa yağlama veya parça değişimi yapın.
Kontrol ve Parametre Çözümleri
PID değerlerini küçük adımlarla optimize edin.
Sürücüde hız, tork ve konum limitlerini doğru ayarlayın.
Encoder kablosunun sağlam ve EMI korumalı olduğundan emin olun.
Isı ve Ortam Çözümleri
Motor ve sürücü için yeterli havalandırma sağlayın.
Aşırı sıcak ortamlarda ek fan veya soğutma sistemleri kullanın.
Kabloları yağ, nem ve tozdan korumak için kablo kanalları tercih edin.
Doğru Motor Seçimi: Yük ve uygulamaya uygun tork ve güçte servo motor kullanın.
Periyodik Bakım: Rulmanlar, kayışlar, bağlantılar ve kablolar düzenli olarak kontrol edilmelidir.
Koruma Devreleri: Faz koruma röleleri, sigortalar ve aşırı akım korumaları kullanılmalıdır.
Düzenli Kalibrasyon: Encoder ve sürücü parametreleri periyodik olarak kontrol edilmelidir.
Çevresel Önlemler: Ortam sıcaklığı, nem ve titreşim seviyeleri kontrol altında tutulmalıdır.
Servo motorların alarma düşmesi, sistemin koruma amaçlı verdiği kritik bir uyarıdır. Bu durum genellikle aşırı akım, aşırı yük, parametre hataları, encoder arızası veya çevresel koşullardan kaynaklanır. Sorun kalıcı olarak çözülmediğinde üretimde duruşlar yaşanır ve motor ömrü kısalır.
Bu nedenle servo motor alarm sebeplerini iyi analiz etmek, doğru çözümleri uygulamak ve düzenli bakım yapmak; CNC makineleri, robotik otomasyon hatları ve endüstriyel sistemlerde güvenli ve verimli bir çalışma için zorunludur.
